تحلیل توان‌های محیطی برای توسعۀ شهری (مطالعۀ موردی: شهر ایلام)

author

  • حجت شیخی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ایلام
Abstract:

یکی از مشکلات عمده در برنامه‌ریزی شهری با توجه به رشد جمعیت و کمبود مکان‌های مناسب برای رشد شهری، تعیین اراضی مناسب برای گسترش کالبدی شهر است. توسعة کالبدی شهر فرایندی اجتناب‌ناپذیر و ناشی از عوامل و اثرات متعدد است که پیامد آن در جهات و نقاط مختلف وجود دارد. به‌منظور جلوگیری از مشکلات و پیامدهای حاصل از توسعة کالبدی شهر ضروری است روند گسترش و توسعة شهر به‌صورت کنترل‌شده و براساس قوانین و اصول علمی انجام شود. هدف این پژوهش، تحلیل توان‌های محیطی و تعیین روند مناسب توسعة فضایی شهر ایلام با استفاده از AHP و GIS است. روش تحقیق مبتنی بر کارهای میدانی، توصیفی و تحلیلی است. برای دستیابی به هدف، معیارهای شیب، جهت شیب، توپوگرافی، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، فاصله از آبراهه و جاده بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که شیب، هیپسومتری و لیتولوژی در مقایسه با دیگر معیارها وزن بیشتری دارند. همچنین 4/735 هکتار (5/24 درصد) از مساحت محدودة مورد مطالعه برای توسعة شهری در کلاس مناسب و بسیار مناسب، و اغلب در شیب‌های متوسط و در کاربری جنگل و بایر و در جهت‌های جغرافیایی جنوب و غرب قرار دارد. در این بین، اراضی نامناسب و بسیار نامناسب به‌طور عمده در شیب‌های زیاد، سازند سست شیل و لایه‌های رس ریزدانه و در ارتفاع بین 1550-1250 متر قرار گرفته‌اند. گفتنی است امکان توسعة فضایی شهر به‌دلیل وجود ارتفاع و شیب زیاد، وجود سازندهای فرسایش‌پذیر (شیل، مارن، آهک) و ... جز در نواحی محدود که در جنوب و غرب شهر قرار دارد، در محدودة مورد مطالعه وجود ندارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل شاخص‌های استراتژی توسعۀ شهری (CDS) در توسعۀ گردشگری شهری (مطالعۀ موردی: شهر چابکسر)

در گردشگری شهری ارتباط بین سازمان‌های مؤثّر، فرآیند برنامه‌ریزی، توسعة زیرساخت‌ها، تأمین منابع مالی، نظارت و جهت‌دهی به اقدامات، شناسایی ظرفیّت‌ها، تغییر رویکردها و فرهنگ‌سازی، کشف مزیّت‌های جدید از مسائل اصلی مدیریت شهری محسوب می‌شود. شهر چابکسر نیز به عنوان یکی از شهرهای مبدأ گردشگری، نیازمند نگاه راهبردی برای تدوین مدیریت یکپارچة گردشگری شهری است. اجرای طرح‌های سنّتی و فقدان رویکرد یکپارچه موجب ...

full text

گردشگری خلاق، ابزاری برای توسعۀ شهری (مطالعۀ موردی: کلان‌شهر تبریز)

خلاقیت عنصری ضروری در توسعة اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهرهاست که برای افزایش ظرفیت تجاری شهرها ضرورت دارد. این امر تبادل دانش و تجربه‌های میان تمامی اقشار را آسان می‌کند و سبب می‌شود هنرمندان تمامی حوزه‌ها، به‌ویژه حوزة فرهنگ مهارت‌های نوآورانه را کسب کنند و تولیدات فرهنگی را ارتقا دهند. در شهری که بتوان خلاقیت را در همة بخش‌ها و ساکنان آن پرورش داد، مقوله‌هایی مانند جذابیت، تنوع و نوآوری در تم...

full text

دسترسی زنان به فضاهای شهری (مطالعۀ موردی: زنان شهر ایلام)

گسترش شهرها در دوران معاصر، همراه با پیچیدگی‌های خاص خود از یک‌سو و طرح موضوع فضاها یا قلمروهای عمومی، امکان و کیفیت حضور و بهره‏برداری از این فضاهای شهری از سوی دیگر، سبب شد تا موضوع زنان و شهر در ادبیات جامعه‏شناسی‏شهری وارد شود. این پژوهش سعی در واکاوی تجربه و درک زنان از حضور در و دسترسی به فضاهای شهری طراحی‌شده در شهر ایلام دارد. بدین منظور و با استفاده از روش کیفی با 15 زن ایلامی مصاحبة ع...

full text

بررسی و تحلیل شاخص های استراتژی توسعۀ شهری (cds) در توسعۀ گردشگری شهری (مطالعۀ موردی: شهر چابکسر)

در گردشگری شهری ارتباط بین سازمان های مؤثّر، فرآیند برنامه ریزی، توسعه زیرساخت ها، تأمین منابع مالی، نظارت و جهت دهی به اقدامات، شناسایی ظرفیّت ها، تغییر رویکردها و فرهنگ سازی، کشف مزیّت های جدید از مسائل اصلی مدیریت شهری محسوب می شود. شهر چابکسر نیز به عنوان یکی از شهرهای مبدأ گردشگری، نیازمند نگاه راهبردی برای تدوین مدیریت یکپارچه گردشگری شهری است. اجرای طرح های سنّتی و فقدان رویکرد یکپارچه موجب ...

full text

پتانسیل‌سنجی خطر سیلاب شهری با رویکرد توسعۀ شهری ایمن (مطالعۀ موردی: شهر گنبد‌کاووس)

تغییرات آب‌وهوایی سیلاب را به‌همراه دارد. سیل می‌تواند نتیجۀ ریزش باران‌های شدید، ذوب سریع برف و یخ یا تخریب سدها باشد. این فرایند هر علتی که داشته باشد، وقتی که وارد مناطق شهری می‌شود موجب خسارات و گاهی کشته شدن افراد می‌شود؛ زیرا شهر در جریان رشد و توسعۀ خود، به فضاهای هیدرولوژیکی طبیعی تجاوز می‌کند. شهر گنبد در طی سنوات گذشته به‌ویژه در سیل‌ سال‌های 1371، 1380 و 1381 با تهدید سیلاب شهری مواج...

full text

دسترسی زنان به فضاهای شهری (مطالعۀ موردی: زنان شهر ایلام)

گسترش شهرها در دوران معاصر، همراه با پیچیدگی های خاص خود از یک سو و طرح موضوع فضاها یا قلمروهای عمومی، امکان و کیفیت حضور و بهره‏برداری از این فضاهای شهری از سوی دیگر، سبب شد تا موضوع زنان و شهر در ادبیات جامعه‏شناسی‏شهری وارد شود. این پژوهش سعی در واکاوی تجربه و درک زنان از حضور در و دسترسی به فضاهای شهری طراحی شده در شهر ایلام دارد. بدین منظور و با استفاده از روش کیفی با 15 زن ایلامی مصاحبة ع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 1

pages  127- 144

publication date 2018-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023